In de islamitische traditie worden moslims aangespoord om de vijf gebeden per dag (salat) te verrichten, en deze adhaan (oproep tot gebed) wordt formeel aangekondigd via een ritueel dat bekend staat als de adhaan of gebedsoproep.
De adhan (of azaan) geeft niet alleen het begin van de gebeden in de moskee aan, maar wordt ook gebruikt om gelovigen op te roepen voor het gezamenlijke vrijdaggebed. Meestal wordt de gebedsoproep uitgesproken door een aangewezen persoon, de muezzin genaamd, die zich bevindt in de minaret van de moskee voor grotere moskeeën of bij een zijdeur voor kleinere.
In hedendaagse tijden wordt de aankondiging van de muezzin vaak versterkt met behulp van een luidspreker die aan de minaret is bevestigd. Sommige moskeeën kiezen er ook voor om een opgenomen versie van de gebedsoproep af te spelen.
De azaan, een welluidende oproep, is een Soennah (optionele plicht) die dagelijks vijf keer in moskeeën wereldwijd wordt uitgevoerd, waarbij degeen die het geeft een beloning ontvangt van Allah (God).
In het gezelschap van de Heilige Profeet (vrede zij met hem) deelde Abdullah bin Zayd, een droom waarin hij dezelfde woorden hoorde. Overtuigd dat het een goddelijke boodschap was, introduceerde de Heilige Profeet (vrede zij met hem) de Adhan als de oproep tot het gebed, een praktijk die nu wereldwijd universeel wordt erkend.
De oproep tot het gebed begint met een verklaring van de suprematie van Allah (God), gevolgd door de shahadah (geloofsgetuigenis). Hierbij wordt de Eenheid van Allah (God) erkend, wordt polytheïsme (shirk) verworpen, en wordt bevestigd dat Mohammed (vrede en zegeningen zij met hem) de Boodschapper van Allah (God) is.
Vervolgens weerklinkt de oproep tot gebed en succes, wat onze eeuwige verblijfplaats in het Paradijs symboliseert en onze uiteindelijke terugkeer naar de Schepper. De herhaling van elke regel benadrukt de diepgaande betekenis ervan.
De Betekenis van de Adhaan (de oproep tot het gebed)
De term “adhaan” of adhan of azaan is afgeleid van het Arabische woord dat “luisteren” betekent. Dit ritueel fungeert als een collectieve uiting van gedeeld geloof en vertrouwen onder moslims, tegelijkertijd dient het als een aankondiging dat de gebeden binnenkort zullen beginnen in de moskee.
Na de azaan roept een tweede oproep, bekend als de iqama, moslims op om zich te verzamelen en zich voor te bereiden op het begin van de gebeden.
Het uitvoeren van de Adhaan: Een uitgebreide gids
Roep de adhan op voor elk van de vijf dagelijkse gebeden, namelijk Fadjr (voor zonsopgang), Dhuhr (op het middaguur), Asr (tussen middag en zonsondergang), Maghreb (direct na zonsondergang) en Isha (voor middernacht).
De verzameltijd van de gemeenschap kan variëren op basis van de grootte, dus raadpleeg uw geestelijke leiders voor begeleiding over wanneer de oproep moet worden uitgevoerd. Kijk gebedstijden om de exacte gebedstijden voor uw locatie te bepalen.
Voordat je de gebedsoproep begint, zorg ervoor dat je jezelf hebt gezuiverd via wudu. Dit omvat het wassen van je handen, gezicht, armen, voeten en andere specifieke stappen om je voor te bereiden op het gebed.
Maak een oprechte intentie (niyyah) voordat je het zuiveringsproces begint, en besluit om oprecht te wassen en te bidden. Herhaal wudu als het ongeldig wordt door factoren zoals lichaamsafscheiding of diepe slaap.
Sta tijdens de azaan in de richting van de Qibla, de richting van de Kaaba in Mekka. Als het mogelijk is, positioneer jezelf op een hoge plaats zoals een toren, het dak of een bovenraam. Zet je intentie (niyyah) om de azaan te roepen en bedek optioneel je oren als een traditionele praktijk om de focus en intentie te versterken.
4. Vocalisatie van de Adhaan:
Zing of spreek de gebedsoproep luid en duidelijk uit, zorg ervoor dat je proclamatie voor iedereen hoorbaar is. Het afsluiten van je oren, hoewel optioneel, kan helpen bij het stellen van je intentie en het concentreren op de woorden die je gaat uitspreken.
الله أكبر
4 keer
Vertaling:
Allahu Akbar
Allah is de Grootste
أشهد أن لا إله إلا الله
2 keer
Vertaling:
Ashhadu alla ilaha illallah
Ik getuig dat er geen god is dan Allah
أشهد أن محمدًا رسول الله
2 keer
Vertaling:
Ashhadu anna Muhammadar Rasulullah
Ik getuig dat Mohammed de Boodschapper van Allah is
حي على الصلاة
2 keer
Vertaling:
Hayya ‘alas-Salah
Kom tot het gebed
حي على الفلاح
2 keer
Vertaling:
Hayya ‘alal-Falah
Kom tot succes.
الله أكبر
2 keer
Vertaling:
Allahu Akbar
Allah is de Grootste
لا إله إلا الله
1 keer
Vertaling:
La ilaha illallah
Er is geen god dan Allah.
Tijdens de Azaan van het Fajr-gebed moet de Mu’adhdhin de volgende woorden twee keer reciteren na het zeggen van Hayya ‘alal-Falah:
الصلاة خير من النوم
2 keer
Vertaling:
Assalatu khairum-minan-naum
Het gebed is beter dan slapen
De Heilige Profeet (vrede zij met hem) heeft opgedragen:
Wanneer je de Adhaan hoort, zeg dan wat de Mu’adhdhin zegt.
(Bhukhari)
Daarom is het verplicht voor iedereen die de Azaan hoort om de woorden van de Mu’adhdhin te herhalen, zin voor zin. Echter, wanneer de Mu’adhdhin de zinnen “Hayya ‘alas-Salah” en “Hayya ‘alal-Falah” uitspreekt, moet de luisteraar antwoorden met :
La haula wala quwwata illa billa-hil ‘aliyyul ‘Azim
Er is geen macht noch kracht behalve bij Allah, de Verhevene, de Almachtige.
Na het voltooien van de azaan, reciteer een persoonlijke du’a ( smeekbede) in een moment van reflectie. Dit verbetert de spirituele dimensie van het ritueel en benadrukt de betekenis ervan.
Na voltooiing van de gebedsoproep moeten degenen die luisteren de volgende smeekbede reciteren:
اللَّهُمَّ رَبَّ هَذِهِ الدَّعْوَةِ التَّمَّامِ وَالصَّلاَةِ الْقَائِمَةِ، آتِ مُحَمَّدًا الْوَسِيلَةَ وَالْفَضِيلَةَ وَالدَّرَجَةَ الرَّفِيعَةَ، وَابْعَثْهُ مَقَامًا مَّحْمُودًا الَّذِي وَعَدتَّهُ، إِنَّكَ لَا تُخْلِفُ الْمِيعَادَ.
(Bhukhari)
Vertaling:
Allahumma Rabba hadhihidda‘watit-tammati wassalatil qa’imati, ati Muhammada-nil-wasilata wal-fadilata waddarajatar-rafi‘ata, wab‘ath-hu maqamam-mahmuda-nilladhi wa’attahu. Innaka la tukhliful mi‘ad. (Sahih al-Bukhari, Kitabul-Adhan)
O Allah, Heer van deze Volmaakte Oproep en het Congregatiegebed, maak van Muhammad een middel tot onze toegang tot U en zegen hem met voortreffelijkheid en het verheven ambt, en schenk hem de meest verheven positie die U hem heeft beloofd. Waarlijk, U komt Uw belofte niet te niet.
Zodra de gemeenschap is verzameld, reciteer de iqama (de herhaling van de oproep voor het gebed) met een zachtere stem. Dit dient als een subtiele herinnering en bereidt de gemeenschap voor op het aanstaande gebed.
إِقَامَةُ الصَّلاَةِ
Iqamat al-Salah
Iqamah, de handeling van opstaan voor Salah (ritueel gebed), heeft betekenis als Soennah, volgens de praktijk van de Profeet Mohammed (vrede en zegeningen zij met hem). Het is gebruikelijk om de iqamah aan te kondigen vlak voor de aanvang van Salah, of het nu individueel of in gemeenschap wordt uitgevoerd.
De bewoording van de iqamah weerspiegelt die van de oproep tot het gebed, met uitzondering dat na “Hayya ‘ala-l-falah” verklaard wordt:
“Qad qamati-s-Salah, Qad qamati-s-Salah”
Het gebed is gereed, Het gebed is gereed.
Het is raadzaam voor de luisteraar van de iqamah om deze woorden na te zeggen na de muqim, degene die de iqamah aankondigt.
Voor een naadloze overgang naar de heilige daad van Salah, observeer de traditie van iqamah, in lijn met de Soennah van de Profeet en verrijk je spirituele ervaring.
Na de gebedsoproep en iqama, neem actief deel aan het gebed met de gemeenschap. Omarm deze gemeenschappelijke ervaring terwijl je deelneemt aan het daaropvolgende gebed, waarbij een gevoel van eenheid en toewijding wordt bevorderd.
Door deze stapsgewijze instructies te volgen, kun je de gebedsoproep met eerbied en aandacht uitvoeren, waardoor een betekenisvolle ervaring ontstaat voor zowel jezelf als de gemeenschap.
Waarom is de Adhaan (Azaan) essentieel voor moslims?
De betekenis van de islamitische oproep tot gebed (de Adhaan) gaat verder dan zijn rol als een eenvoudige uiting van islamitisch geloof. Het dient als een krachtige verklaring van de aanwezigheid van de moslimgemeenschap in een bepaald land.
De azaan heeft zich diep ingebed in de stof van het islamitische leven, en fungeert als een oproep voor moslims om zich te verzamelen in moskeeën voor de vijf dagelijkse gebeden. In deze heilige ruimtes verenigen individuen van diverse achtergronden, met verschillende sociaaleconomische statussen en onderwijsniveaus, zich gedurende de dag in gebed.
Teruggaand tot de 7e eeuw, in de tijd van de Profeet Mohammed, is de gebedsoproep, uitgesproken door een prediker van een moskee, een symbool geworden van de aanwezigheid van de moslimgemeenschap in haar omgeving.
De Profeet Mohammed zelf stelde de oproep tot het gebed (azaan) in tijdens het begin van het islamitische tijdperk en transformeerde het snel tot een prominent symbool van de islam. Usaama al Azami, een Brits-moslim academicus en docent Hedendaagse Islamitische Studies aan de Universiteit van Oxford, benadrukt de snelle vestiging van de Adhan als een symbool van de identiteit van de islam.
Hij zegt:
“Als de adhan niet werd gehoord in een gemeenschap, beschouwde de Profeet Mohammed dit als een indicatie van de afwezigheid van een moslimgemeenschap op die specifieke plaats.”
Deze historische context benadrukt de blijvende praktijk onder moslims om ervoor te zorgen dat de oproep tot gebed vijf keer per dag weerklinkt vanuit de moskeeën – een tastbare uiting van hun onwankelbare trouw aan de islam en de leer van de Profeet.
De evolutie van de Adhaan als de Islamitische oproep tot gebed:
Verschillende religieuze gemeenschappen hanteren unieke methoden om gelovigen op te roepen naar hun gebedsplaatsen, zoals kerkklokken voor christenen, hoorns voor Joden, en het ontsteken van vuur voor Zoroastriërs tijdens gebedstijden.
In de 7e eeuw voerde de oorspronkelijke moslimgemeenschap in Medina, Saoedi-Arabië, discussies over de meest effectieve manier om mensen te verzamelen voor het gebed in Al Masjid an Nabawi, de eerste moskee vernoemd naar Profeet Mohammed.
Aanvankelijk, vanwege de kleine moslimpopulatie in Medina, was een uitgebreide oproep tot openbaar gebed niet noodzakelijk, in tegenstelling tot de praktijken van andere geloven in die tijd.
Nuri Ozcan, een gepensioneerde academicus van de faculteit godgeleerdheid aan de Universiteit van Marmara, merkt op dat naarmate de moslimgemeenschap in Medina groeide, er een algemene behoefte ontstond aan een openbare oproep vanaf een specifieke locatie. De term “Adhaan,” afgeleid van het Arabische woord “adhina,” wat “luisteren, horen, geïnformeerd worden over” betekent, kwam naar voren om deze behoefte te vervullen.
Profeet Mohammed, bekend om het raadplegen van zijn volgelingen over zaken van openbaar belang, riep zijn metgezellen bijeen om de noodzaak van een gezamenlijke oproep tot gebed te bespreken. Tijdens de bijeenkomst in 622 in Medina werden verschillende voorstellen, waaronder het gebruik van vuur, klokken en hoorns, besproken, maar er werd geen consensus bereikt.
Echter, Abdullah bin Zayd, een metgezel van de Profeet, had die nacht een openbarende droom waarin de woorden van de gebedsoproep aan hem werden onthuld.
De volgende ochtend deelde Zayd zijn droom met Profeet Mohammed, die zijn bewondering uitsprak en het “Zo mooi” noemde. Zayds voorstel werd niet alleen gewaardeerd, maar zette ook de islamitische oproep tot gebed apart van die van andere religies, waarbij het unieke karakter van het islamitische geloof werd benadrukt.
Dit cruciale moment markeerde het begin van de gebedsoproep als de unieke en resonante oproep tot gebed voor moslims.
De betekenis van de melodieuze gebedsoproep:
Bij het omarmen van het idee om de menselijke stem te gebruiken voor de oproep tot het openbare gebed, gaf de Profeet instructies aan Zayd om Bilal ibn Rabah, een vroege bekeerling tot de islam van Ethiopische afkomst en voormalig slaaf, te onderwijzen in de kunst van het reciteren van de azaan.
“Laat Bilal de adhan reciteren omdat zijn stem mooi is,”
gaf de Profeet door aan Zayd, waarbij de nadruk werd gelegd op het uiterst belang van een welluidende stem voor de oproep tot gebed, zoals uitgelegd door Ozcan, een expert op het gebied van religieuze muziek en een ervaren muezzin.
Bilal, de eerste muezzin in de islam, reciteerde de inaugurele adhan vanaf het dak van de woning van een welvarende vrouw in Medina, wat het begin markeerde van het ochtendgebed.
Profeet Mohammed, zich bewust van de invloedrijke rol die een kalme recitatie kon spelen bij het overbrengen van de boodschap van de islam, vertrouwde Bilal toe met het voortdurend reciteren van de gebedsoproep in zijn betoverende stem.
Gedurende de eeuwen hebben moskeebesturen bijzondere erkenning toegekend aan muezzins met muzikale stemmen. Historische figuren zoals Hafiz Cemal hebben een onuitwisbare indruk achtergelaten met hun meeslepende azaan-recitaties.
Hafiz Cemal, een muezzin in de Aksaray Valide Moskee in Istanbul, hield de aandacht van zowel moslims als niet-moslims vast, waarbij mensen hun ramen openden en zelfs paardentrams stopten om eer te betuigen aan zijn resonante voordrachten.
Ozcan herinnert zich de hadith van Profeet Mohammed waarin de esthetische aspecten van de gebedsoproep worden benadrukt, waarin staat:
“Versier de Heilige Koran met je stem.”
Dit benadrukt de blijvende betekenis die wordt gehecht aan de schoonheid van de gebedsoproep , een traditie die harten blijft boeien en gemeenschappen verbindt door de kunst van zijn voordracht.
De rol van de Muezzin:
De rol van de muezzin, ook wel bekend als de muadhan, is een van grote eer binnen de moskee. Deze persoon wordt beschouwd als een toegewijde dienaar van de moskee, gekozen vanwege hun voorbeeldig karakter en het vermogen om een duidelijke en resonante stem te hebben.
Terwijl de gebedsoproep wordt gereciteerd, kijkt de muezzin meestal in de richting van de Ka’aba in Mekka, hoewel sommige tradities voorschrijven dat de muezzin alle vier de windrichtingen achtereenvolgens moet aankijken. De instelling van de muezzin dateert uit de tijd van Mohammed en weerspiegelt een langdurige traditie.
Muezzins met bijzonder melodieuze stemmen kunnen een soort van lichte beroemdheid bereiken, waardoor gelovigen die aanzienlijke afstanden reizen hun unieke vertolkingen van de gebedsoproep willen ervaren. Deze praktijk voegt een culturele en gemeenschappelijke dimensie toe aan de betekenis van de rol van de muezzin binnen de moskee.
Samenvatting
In conclusie is de Adhaan, de oproep tot het gebed in de islam, een diep verankerde en betekenisvolle praktijk die de gelovigen vijf keer per dag verbindt met hun spirituele plichten.
De oproep tot gebed, gezegend met een rijke historie en doordrenkt met de zegeningen van de Profeet, herinnert ons niet alleen aan onze verantwoordelijkheid jegens Allah, maar roept ook op tot eenheid en broederschap onder gelovigen wereldwijd.
Het luisteren naar de gebedsoproep met aandacht en het herhalen ervan, evenals het beantwoorden van de oproep tot gebed met de voorgestelde smeekbede, “La hawla wa la quwwata illa billah,” benadrukt de diepte van deze spirituele connectie. De Iqamah, het staan voor het gebed, volgens de Sunnah, geeft een extra dimensie aan deze heilige praktijk.
Als gelovigen zich verbinden met de oproep tot het gebed en iqamah, verrijken ze niet alleen hun individuele gebedsleven, maar dragen ze ook bij aan de versterking van de islamitische gemeenschap als geheel.
Moge het respecteren en navolgen van deze eeuwenoude tradities ons allen leiden naar een dieper begrip van onze geloofspraktijken en eenheid binnen de ummah bevorderen. Laten we samen streven naar een spirituele reis die ons dichter bij Allah brengt en ons verbindt met de rijke erfenis van de gebedsoproep.
