Islam belichaamt een toewijding aan Allah. Het kwintet van kernpraktijken cultiveert iemands trouw aan Allah en breidt deze toewijding uit naar het maatschappelijk niveau. Gebed en Zakat, zoals benadrukt in de Koran, zijn centrale en eeuwige praktijken die alle andere deugdzame acties vergemakkelijken.
Zakat (Zakaat of Zakat al-mal), een term in Islamitische financiën, duidt een verplichte handeling aan waarbij een individu verplicht is om jaarlijks een specifiek deel van hun vermogen toe te wijzen voor filantropische doeleinden.
Deze praktijk is verplicht voor moslims die over voldoende financiële middelen beschikken en wordt beschouwd als een vorm van toewijding. Het verdelen van fondsen aan minderbedeelden wordt gezien als een manier om het jaarinkomen van de gever, dat de basisbehoeften voor henzelf en hun familie overstijgt, te zuiveren.
Belangrijke punten over Zakat
Rol van het Gebed en Zakat bij het bevorderen van toewijding aan Allah
De cruciale rol van het Gebed en Aalmoezen (Zakat of Liefdadigheid) bij het bevorderen van toewijding aan Allah wordt opvallend benadrukt in de Koran, die deze praktijken vaak naast de Shahadah (geloofsbelijdenis) plaatst. De geëerde geleerde, Imam al-Iraqi (overleden in 806 AH), benadrukte dat degenen die deze drie zuilen ijverig naleven, het vasten en de pelgrimstocht makkelijker zullen vinden.
Historische profeten, waaronder Mohammed (vrede zij met hem), pleitten consequent voor Gebed en Aalmoezen samen, waarmee ze het eeuwige belang ervan benadrukken in het behouden van het geloof binnen de samenleving.
De Koran vermeldt specifiek deze praktijken in de context van verschillende profeten, waaronder Abraham, Lot, Isaak, Jakob, Ismaël, Mozes en Jezus (vrede zij met hen), wat hun langdurige betekenis illustreert.
De Koran dringt aan op de gelijktijdige naleving van het Gebed en Aalmoezen bij achtentwintig gelegenheden. Al-Kirmani (overleden in 786 AH) wijst op het bijzondere belang van deze praktijken, gezien hun consequente toepassing gedurende het hele jaar. Imam al-‘Ayni (overleden in 855 AH) beschrijft Aalmoezen als de metgezel van het Gebed.
Mulla Ali al-Qari (overleden in 1014 AH) ziet deze twee zuilen als de basis van alle religieuze aanbidding en deugdzame daden. Wanneer het Gebed en Aalmoezen oprecht worden gevestigd op zowel persoonlijk als gemeenschapsniveau, fungeren ze als katalysatoren voor andere deugdzame acties binnen de samenleving.
Deze vestiging van deugd is verbonden met goddelijke beloftes van voorspoed en vrede. Zoals vermeld in de Koran (24:55-56), belooft Allah degenen die geloven en rechtschapen handelen dat zij opvolgers op aarde zullen zijn, hun gekozen religie zal worden versterkt, en zij zullen veiligheid worden verleend.
Deze belofte is afhankelijk van hun toewijding, gemanifesteerd door het Gebed en Aalmoezen, en gehoorzaamheid aan de Boodschappers, als een pad naar het ontvangen van goddelijke barmhartigheid.
Het belang van zakat (zakah) in de islam
Het is een cruciaal element van het islamitische geloof, vereist van alle in aanmerking komende moslims gedurende hun leven. Het vormt een vitaal onderdeel van het dagelijkse leven van een moslim, in lijn met andere sleutelpijlers zoals Shahadah (bevestiging van Gods eenheid), Salah (gebed), Sawm (ramadan of vasten) en Hadj (bedevaart of pelgrimstocht).
Liefdadigheid ondersteunt niet alleen religieuze plichten, maar heeft ook het potentieel om wereldwijd lijden aanzienlijk te verlichten. De Heilige Koran benadrukt het belang van liefdadigheid:
“Blijf bidden en geef in liefdadigheid; en wat je ook vooruitstuurt voor je zielen, je zult het bij Allah vinden.”
Koran 2:110
Vijf extra redenen die het belang van zakat benadrukken:
Het naleven van de vijf pijlers is centraal in het geloof van een moslim zoals bevolen door Allah. Elke pijler, inclusief liefdadigheid, heeft zijn unieke betekenis, met waardevolle lessen over gemeenschapsverantwoordelijkheid en iemands relatie met rijkdom.
Handelingen van toewijding, zoals liefdadigheid, verdiepen de verbinding van een moslim met Allah (SWT). De Profeet Mohammad (SAW) zei:
“Het dichtstbij komt mijn dienaar tot mij is door het vervullen van de verplichtingen die ik hem heb opgelegd.”
(Sahih Bukhari)
De islam hecht veel belang aan zowel verplichte als vrijwillige liefdadigheidshandelingen, waarvan wordt aangenomen dat ze het resterende vermogen van een moslim zuiveren.
“Er wordt gezegd dat het geven van zakat het resterende vermogen zuivert van schade.”
(Ibn Khuzaimah en at-Tabarani)
De Koran leert dat de behoeftigen een rechtmatige aanspraak hebben op het vermogen van de meer welgestelden. Liefdadigheid faciliteert deze herverdeling, en bevordert een gevoel van broederschap en gedeelde verantwoordelijkheid onder moslims.
“Voor degenen die in liefdadigheid geven, hebben de armen en de behoeftigen hun rechtmatige deel.”
[Koran 70:24-25]
Het speelt een cruciale rol in het verlichten van de ontberingen van vele moslims wereldwijd die gebrek hebben aan basisbehoeften. Door zakat bij te dragen, nemen donateurs actief deel aan het transformeren van levens en het versterken van de veerkracht van de moslimgemeenschap.
Mechaniek van Zakat
Onder de Vijf Zuilen van de Islam – de geloofsbelijdenis, het gebed, het vasten tijdens Ramadan, de pelgrimstocht naar de Hadj, en zakat is de laatste een verplichte praktijk voor moslims die aan bepaalde vermogenseisen voldoen. Liefdadigheid mag niet verward worden met Sadaqah, een vrijwillige daad van geven gebaseerd op mededogen of liefdadigheid.
Islamitische geschriften bieden gedetailleerde richtlijnen over de minimale bijdrage aan liefdadigheid, die varieert op basis van de bron van rijkdom zoals landbouwopbrengst, vee, zakelijke ondernemingen, monetaire activa, of kostbare zaken zoals goud en zilver.
De basis ligt in de inkomsten en de waarde van iemands bezittingen. Een standaard minimum voor in aanmerking komende bijdragers is vastgesteld op 2,5% of 1/40 van de totale spaargelden en eigendommen van een moslim.
Zakat-distributie in Islam: 8 ontvangercategorieën voor Zakat
Het gaat verder dan alleen hulp aan de verarmden. Allah heeft in de Koran acht ontvangercategorieën voor Aalmoezen-distributie uiteengezet, die de uiteenlopende behoeften van die tijd weerspiegelen.
Het vers in de Koran (9:60) somt deze categorieën op, waaronder de armen, de behoeftigen, de beheerders van Zakat, degenen wier harten verzoend moeten worden, degenen in slavernij, schuldenaren, voor Allah’s zaak en de reiziger.
Deze groepen adresseren niet alleen onmiddellijke behoeften, maar pakken ook bredere problemen aan die voortkomen uit het verwaarlozen van een van deze sectoren:
- Al-Fuqara (de armen) richt zich op armoedeverlichting, voorkomt wanhoop en potentieel verlies van geloof.
- Al-Masakin (de behoeftigen) concentreert zich op economische opheffing, vermijdt constante financiële ontbering en een vermindering van bijdragers.
- Al-‘Amilina Alayha (Aalmoezen-beheerders) zorgt voor efficiënte inzameling en distributie, voorkomt ongeorganiseerd beheer.
- Al-Mu’allafah Qulūbuhum (verzoening van harten) bevordert diplomatie en sociale cohesie, voorkomt maatschappelijke onenigheid.
- Fir-Riqab (degenen in slavernij) streeft naar gelijkheid en kansen, voorkomt verlies van menselijk potentieel.
- Al-Gharimīn (schuldenaren) helpt bij het verlichten van de schuldenlast, voorkomt psychische gezondheidsproblemen en economische spanningen.
- Fī-Sabīlillāh (voor Allah’s zaak) ondersteunt gemeenschapsvertegenwoordiging en wetenschap, adresseert ideologische uitdagingen.
- Ibn al-Sabīl (de gestrande reiziger) voorziet in noodgevallen, voorkomt gemeenschapsspanningen in crises.
Deze categorieën, die zowel individuele behoeften (1, 2, 5, 6, 8) als collectieve moslim- en islamitische behoeften (4, 7) omvatten, samen met administratieve capaciteit (3), zijn van vitaal belang voor de alomvattende doelstellingen van Aalmoezen.
Geleerden zoals Imam al-Tabari en Imam Ibn Taymiyyah hebben deze gecategoriseerd in bredere functies van het vervullen van moslimbehoeften en het versterken van de Islam.
Het adresseert fundamentele problemen die de toewijding van een individu of gemeenschap aan Allah belemmeren. Elke categorie richt zich op specifieke beperkingen die de praktijk van de Islam verzwakken.
Allah, in Zijn wijsheid, instrueert moslims om Liefdadigheid te gebruiken om verschillende uitdagingen te overwinnen, wat duurzame toewijding aan Hem vergemakkelijkt. Deze evenwichtige verdeling over deze goddelijk voorgeschreven categorieën creëert een omgeving die bevorderlijk is voor goddelijke toewijding.
Bovendien moet de verdeling contextspecifiek zijn, met beslissingen die worden genomen op basis van de specifieke behoeften en prioriteiten van elk gebied. Alleen wanneer de context aangeeft dat een categorie minder financiering nodig heeft, moet Aalmoezen worden omgeleid, gebaseerd op een weloverwogen besluitvormingsproces.
Deze aanpak belichaamt de principes van ijtihad en shura, waarbij tekstuele en contextuele overwegingen worden geïntegreerd om betekenisvolle resultaten te bereiken.
Lokaal concentreren
Het principe van het lokaal concentreren van Aalmoezen is om verandering teweeg te brengen in de directe omgeving van de Zakat-bijdragers. Moslims zijn in hun eigen gemeenschappen het meest verantwoordelijk voor het ondersteunen van de zaak van Allah en het voortzetten van de profetische missie.
Het is in hun eigen omgeving dat ze de behoeften en cultuur het beste begrijpen, en het is hier dat ze het helpen van de verarmden en behoeftigen zouden moeten prioriteren, wiens armoede niet alleen hun geloof aantast, maar ook de kracht van de moslimgemeenschap als geheel.
Hoewel moslims vrij zijn om verschillende lokale en internationale liefdadigheidsprojecten te ondersteunen, is Liefdadigheid zelf voornamelijk bedoeld voor lokale distributie. In de fundamentele teksten van de Islam is er een sterke nadruk op de lokale toewijzing van Aalmoezen.
De Profeet Mohammed (vrede zij met hem) gaf Mu`adh (moge Allah tevreden met hem zijn), toen hij naar Jemen werd gestuurd, de instructie om eerst de mensen over monotheïsme en gebed te onderwijzen, en vervolgens over de verplichting, die moet worden ingezameld bij de welgestelden en verdeeld onder de behoeftigen binnen hun gemeenschap.
Verhalen uit Sahih al-Bukhari, Sunan al-Tirmidhi en al-Bayhaqi, evenals verslagen van Abu’Ubaid en Sa’id bin al-Musayyib, versterken deze lokale focus van distributie. Islamitische juristen van de Maliki, Shafi’i en Hanbali scholen zijn het ermee eens dat Liefdadigheid voornamelijk lokaal moet worden verdeeld, behalve in gevallen van overschot of noodsituaties.
De Hanafi-school beschouwt het zelfs als onwenselijk om Aalmoezen naar het buitenland te sturen als er een behoefte is in de lokale gemeenschap. Moderne westerse geleerden, zoals Shaykh Hamza Yusuf en Dr. Ingrid Mattson, hebben dit begrip verder bevestigd en uitgebreid, met nadruk op het belang van “Zakat begint thuis” en de rol ervan bij het versterken van de lokale gemeenschapscohesie.
Zakat en Nisab: Het verschil begrijpen
Nisab speelt een essentiële rol naast Liefdadigheid, wat de minimale vermogensdrempel aangeeft die een moslim kwalificeert voor de betaling van Liefdadigheid. Als het vermogen van een individu gedurende een maanjaar onder deze limiet valt, zijn ze vrijgesteld van zakat voor die periode. De nisab is gelijk aan 87,48 gram goud of 612,36 gram zilver.
Het moment van Liefdadigheid betaling varieert per persoon, afhankelijk van wanneer zij de nisab-drempel overschrijden binnen een maanjaar. Dus, verplichtingen kunnen op verschillende tijden voor verschillende individuen ontstaan.
Het betalingen hebben geen vaste datum, hoewel ze vaak worden afgehandeld aan het einde van het fiscale jaar na het berekenen van het resterende vermogen. Velen geloven dat het betalen tijdens Ramadan gunstig is.
Regelmatige monitoring van vermogen en bezittingen, wekelijks of maandelijks, is essentieel voor het nauwkeurig bepalen van Liefdadigheid-verplichtingen.
Zakat berekenen
Hier is een zakat-calculator die u kosteloos kunt gebruiken om uw Aalmoezen te berekenen:
Contrasteren van zakat en sadaqah in de islam
In de islam hebben daden voorgeschreven door Allah (SWT) en die aanbevolen worden omwille van Hem duidelijke kenmerken. Liefdadigheid is een verplichte plicht voor elke moslim, terwijl Sadaqah een vrijwillige, aangemoedigde daad is.
Beide worden gewaardeerd door Allah (SWT) en dragen bij aan Zijn genoegen en beloning, ondanks hun verschillen. Hoewel beide vormen van liefdadigheid zijn, staat Zakat als een van de vijf zuilen van de islam, een verplichte jaarlijkse toezegging voor elke moslim die aan specifieke criteria voldoet.
Sadaqah, daarentegen, is een discretionaire daad van geven. Ondanks overeenkomsten vertonen Zakat en Sadaqah verschillende opmerkelijke onderscheidingen, elk met een aanzienlijke impact op menselijk welzijn.
Zes belangrijke verschillen tussen Zakat en Sadaqah:
- Zakat is verplicht, terwijl Sadaqah optioneel is.
- Zakat wordt jaarlijks betaald op bepaalde activa, terwijl Sadaqah op elk moment kan worden gegeven.
- Ontvangers van Liefdadigheid moeten aan geschiktheidscriteria voldoen; Sadaqah kan aan iedereen worden gegeven.
- Alleen degenen die financieel in aanmerking komen, zijn verplicht om Liefdadigheid te betalen; dit is geen vereiste voor Sadaqah.
- Zakat heeft een vastgesteld tarief (2,5%); de bedragen van Sadaqah zijn naar discretie van de gever.
- Sadaqah, inclusief Sadaqah Jariyah, kan blijven leiden tot beloningen na de dood van een moslim, in tegenstelling tot Liefdadigheid, dat alleen tijdens iemands leven wordt gegeven.
Zes gemeenschappelijkheden tussen Zakat en Sadaqah:
- Beide zijn liefdadige daden.
- Elke daad vereist de intentie om uitgevoerd te worden voor Allah (SWT).
- Beide komen de behoeftigen ten goede en dragen positief bij aan de samenleving.
- Allah (SWT) waardeert zowel Sadaqah als Zakat.
- Ze dienen om de nabijheid van een moslim tot Allah (SWT) te versterken.
- Beide daden zuiveren het resterende vermogen van de gever waaruit ze worden gemaakt.
Begrip van Zakat ul Fitr (Fitrana) in de Islam
Zakat ul Fitr, vaak aangeduid als Fitrana, is een verplichte islamitische liefdadigheid die de donatie van voedsel omvat, gegeven vóór het Eid-gebed en de afsluiting van de Ramadan, als een daad van toewijding aan Allah. Het is verplicht voor elke zelfstandige volwassen moslim die meer voedsel bezit dan hun directe behoeften, zowel voor henzelf als voor hun afhankelijken.
Ibn `Abbas vertelde:
“De Profeet (vrede zij met hem) heeft Zakat ul Fitr ingesteld om degenen die vasten te zuiveren van elke onfatsoenlijke daad of spraak en om de armen te helpen. Het wordt beschouwd als geldige zakat als het vóór het Eid-gebed wordt gegeven, maar slechts een vrijwillige liefdadigheid als het daarna wordt gegeven.”
(Abu Dawud en Ibn Majah)
De Profeet (PBUH) specificeerde de hoeveelheid als één saa’ van voedsel, gelijk aan vier madd. Een madd is wat in gekromde handen kan worden verzameld. Omgezet naar een geldwaarde gebaseerd op basisvoedsel zoals meel of rijst, komt dit neer op ongeveer £5 per persoon.
Zakat’s rol in de islamitische traditie
Als een cruciaal element van de Vijf Zuilen van de Islam, houdt Liefdadigheid een aanzienlijke religieuze plicht in voor moslims die over het vereiste niveau van rijkdom beschikken. Historisch gezien heeft de toepassing van dit principe een invloedrijke rol gespeeld in de islamitische geschiedenis, waarbij het opmerkelijke conflicten veroorzaakte, zoals de Ridda-oorlogen.
Hoewel Liefdadigheid fundamenteel wordt gezien als een verplichte belastingachtige bijdrage, varieert de naleving onder moslims. In landen met aanzienlijke moslimdemografie wordt de beslissing om Liefdadigheid te betalen vaak overgelaten aan individuele discretie.
Echter, in landen als Libië, Maleisië, Pakistan, Saudi-Arabië, Soedan en Jemen, is de betaling van Aalmoezen verplicht. Niet-naleving in deze regio’s wordt gezien als belastingontduiking, met waarschuwingen voor goddelijke vergelding op de Dag des Oordeels voor degenen die in gebreke blijven.
Controverses en debatten over zakat
Het is onderwerp geweest van debat en kritiek. Sommige islamitische geleerden en ontwikkelingsexperts betogen dat Liefdadigheid armoede niet effectief heeft aangepakt, wat zorgen oproept over mogelijke wanbeheer en ineffectieve toewijzing van deze fondsen.
Wat betreft persoonlijke bezittingen, wordt een hoofdverblijfplaats niet meegenomen in de berekening van zakat. Echter, eigendommen die inkomsten genereren, zoals huur- of vakantiehuizen, worden wel beschouwd.
De transformerende impact van zakat
In een jaar gekenmerkt door de voortdurende impact van Covid-19, escalerende crises in Afghanistan en aanhoudende wereldwijde instabiliteit en armoede, is de vrijgevigheid van uw donaties een baken van hoop geweest.
De Verenigde Naties schatten dat er ongeveer €250 miljard nodig is om extreme armoede en honger wereldwijd uit te roeien. Gezien dat de profeet Mohammed (vrede zij met hem) de islam bracht met een universele boodschap, roept het voorstellen van een wereld waarin iedereen 2,5% van hun vermogen als Aalmoezen schenkt een cijfer op in de biljoenen.
Zo’n collectieve inspanning zou een monumentale impact kunnen hebben op de uitroeiing van armoede. Het aanpakken van armoede is echter complex, beïnvloed door factoren zoals conflicten, ongelijkheid, klimaatverandering, waterschaarste, onderwijsachterstanden, slechte infrastructuur en menselijke hebzucht.
Maar de richtlijn is duidelijk in de islam – de weg is getoond. Dit is de essentie en kracht van Zakat. Reflecterend op de islamitische geschiedenis, hebben weinig leiders de samenleving zo diepgaand beïnvloed als ‘Umar ibn ‘Abd al-‘Aziz. Bekend als een eminente autoriteit op het gebied van de islamitische wet en Koran-reciteur, gebruikte hij zijn leiderschap om mensen te dienen.
Aangesteld als kalief in 717 na Christus, zei hij beroemd:
“Zolang ik me houd aan de bevelen van Allah, volg mijn leiding; als ik afwijk, ben je mij geen gehoorzaamheid verschuldigd.”
Zijn effectieve beheer van Liefdadigheid leidde tot een tijd waarin de behoeftigen voor Aalmoezen schaars waren onder zijn heerschappij. Zijn regering, zij het kort vanwege moord, liet een blijvende erfenis van vroomheid en verzaking achter, zelfs erkend door de Romeinse keizer.
De betekenis van Aalmoezen in landen met moslimminderheden is enorm. Bijvoorbeeld, in het Verenigd Koninkrijk wordt de potentiële Zakat-bijdrage van de moslimgemeenschap geschat op een bedrag tussen de €500 miljoen en €1,5 miljard.
Wereldwijd bedraagt de formele inzameling van Liefdadigheid tientallen miljarden dollars, inclusief ten minste €5,7 miljard jaarlijks van formele Aalmoezen-beheersinstituten in overwegend islamitische landen zoals Indonesië, Maleisië, Qatar, Saoedi-Arabië en Jemen. Wanneer men de extra bedragen die via informele kanalen worden bijgedragen in overweging neemt, kan de wereldwijde Zakat-bijdrage mogelijk honderden miljarden dollars bereiken.
Conclusie
De sharia, een uitgebreid islamitisch juridisch kader, reguleert verschillende aspecten van het moslimleven, inclusief financiële praktijken. Zakat, een cruciale islamitische financiële verplichting, verplicht moslims om een deel van hun vermogen aan liefdadigheid te schenken.
De drie fundamentele aspecten van effectieve Liefdadigheid — het bundelen van fondsen, concentreren op lokale behoeften en een billijke toewijzing over de aangewezen categorieën — zijn onderling verbonden en versterken elkaar.
Zolang de huidige situatie voortduurt, waarbij Aalmoezen wordt gegeven op basis van persoonlijke keuzes zonder samenwerking, inconsistent wordt verdeeld en niet voornamelijk in de lokale gemeenschap, en gericht is op slechts een paar van de voorgeschreven acht categorieën, zal de algehele effectiviteit van Liefdadigheid bij het ondersteunen van moslims en het in stand houden van de Islam binnen elke samenleving waarschijnlijk tekortschieten ten opzichte van haar potentieel.
Hoe effectiever Liefdadigheid wordt beheerd in lijn met deze principes, hoe meer we in staat zullen zijn om haar transformatieve potentieel aan te boren, wat ons dichter bij de realisatie brengt van Zakat als een ware pijler van toewijding aan Allah binnen onze gemeenschappen.
Veelgestelde vragen over Zakat
